Dla uczących się

Sztuka dzielenia się historiami

Dzielenie się historiami to potężne narzędzie do pogłębiania więzi, inspirowania innych i efektywnej komunikacji. W tej sekcji dowiesz się, jak opowiadać swoje historie z zamysłem, wykorzystywać swoją kreatywną ekspresję do budowania głębszych połączeń i komunikować się w sposób, który naprawdę angażuje.

Niezależnie od tego, czy chcesz dzielić się swoimi doświadczeniami, czy wykorzystać historie do realizacji swoich celów, znajdziesz tu proste narzędzia (a także wiele bardziej zaawansowanych!), które pomogą Ci rozpocząć tę podróż.

Czym jest story-sharing?

Na pewno znasz pojęcie “storytelling” (z angielskiego: opowiadanie historii), które stało się popularne w różnych dziedzinach życia – od edukacji po marketing czy psychologię. W storytellingu chodzi o opowiadanie historii w sposób, który angażuje odbiorcę, wywołuje emocje i pobudza wyobraźnię. Jednak w naszym projekcie chcemy pójść o krok dalej i zaproponować nowe pojęcie – “story-sharing”, czyli dzielenie się historiami.

Story-sharing to coś więcej niż tylko opowiadanie – to aktywne dzielenie się swoimi doświadczeniami, perspektywami i emocjami z innymi. To proces wzajemnego otwierania się, który pozwala na budowanie autentycznych relacji, zrozumienia i empatii. Każda historia, gdy jest dzielona, staje się częścią większego zbioru ludzkich doświadczeń, które łączą nas niezależnie od pochodzenia, wieku czy sytuacji życiowej. Dzięki story-sharingowi możemy nie tylko opowiadać o sobie, ale także lepiej słuchać i rozumieć innych, co sprzyja integracji i budowaniu silniejszych więzi w społecznościach.

W naszym projekcie story-sharing jest narzędziem, które promuje włączenie, wzmocnienie i aktywne uczestnictwo osób, które na co dzień nie mają szansy opowiadać swoich historii w szerszym kontekście. To podejście otwiera przestrzeń dla głosów, które nie zawsze są słyszane, a dzielenie się opowieściami staje się mostem między różnymi światami, kulturami i doświadczeniami.

Czym jest story-telling?

Storytelling (z angielskiego: opowiadanie historii) obejmuje szeroką gamę metod, których głównym celem jest budowanie odpowiedniej narracji przyciągającej uwagę i wywołującej emocje po to, aby opowieść była interesująca i zapadająca w pamięć.

Każda kultura stworzyła różne formy narracji. Dlatego storytelling może przybierać zarówno tradycyjne formy, jak przekazy plemienne, baśnie czy legendy, jak i współczesne – takie jak scenariusze filmowe, reklamy telewizyjne i internetowe oraz kampanie marketingowe. W storytellingu kluczowe jest oddziaływanie na emocje i budowanie napięcia poprzez obrazy oraz opisywanie scen za pomocą różnych środków stylistycznych, takich jak metafory, porównania, pytania retoryczne, analogie i dialogi.

Snucie opowieści to najstarsza i najbardziej pierwotna forma sztuki.

Jak snuć opowieści?

Nie ma jednej właściwej odpowiedzi na to, jak dzielić się historiami, ale według najczęściej stosowanych zaleceń skuteczna opowieść powinna mieć wyrazistego bohatera z jasno określonymi cechami i motywacjami oraz szczegółowy opis świata, w którym żyje. Kluczowe jest także wprowadzenie narracji i fabuły, uwzględniające historię, kontekst, postacie i konflikt.

Dobra opowieść powinna mieć logiczną i spójną strukturę – od wstępu, przez rozwinięcie akcji, konflikt i punkt kulminacyjny, aż po angażujące zakończenie i przesłanie. Ważną rolę odgrywa również narrator – głos, który prowadzi odbiorcę przez historię.

Podróż bohatera

Jedną z najczęściej przedstawianych metod budowania skutecznej opowieści jest metoda 12 etapów podróży bohatera według Josepha Campbella, opisana w jego książce „The Hero with a Thousand Faces” (Bohater o tysiącu twarzy), wydanej po raz pierwszy w 1949 roku.

Monomit, czyli Podróż Bohatera, to uniwersalny model, który ukazuje zarówno fizyczną podróż bohatera do nieznanego świata, jak i jego wewnętrzną przemianę. Model ten stał się podstawowym narzędziem opowiadania historii, wykorzystywanym w wielu dziełach – od starożytnych mitów po współczesne filmy.

12 etapów podróży bohatera według Campbella

  • Poznajemy bohatera i jego codzienne życie. Na tym etapie dowiadujemy się jaki jest kontekst- miejsce, czas akcji oraz postacie.

  • W życiu bohatera pojawia się problem lub wyzwanie. Jego status quo zostaje zaburzone a jego świat się zmienia.

  • U bohatera pojawia się naturalny opór przed zmianą a on waha się, czy podjąć wyzwanie.

  • Na drodze bohatera pojawia się ktoś bardziej doświadczony, który inspiruje go do podjęcia wyzwania, pomaga mu zobaczyć różne perspektywy.

  • Bohater podejmuje wyzwanie i wyrusza  w metaforyczną drogę.

  • Bohater jest poddawany różnym próbom, musi się mierzyć z wrogiem i przeciwnościami losu.

  • U bohatera pojawia się zwątpienie i i pytania: “Po co mi to? Dlaczego ja sobie to robię? Czy dam radę?”

  • Bohater jest konfrontowany z przeciwnikiem i ponosi porażkę. Na tym etapie często sięga przysłowiowego dna.

  • Bohater się nie poddaje i odnajduje w sobie siłę, podnosi się i staje do walki. Na tym etapie często pozyskuje tajemną wiedzę lub moc, które przybliżają go do celu.

  • Bohater ponownie staje w szranki z przeciwnościami losu ale posiadając nową wiedzę i umiejętności, wraca na drogę ostatecznej przemiany.

  • Punkt kulminacyjny - ostateczne starcie z wrogiem.

  • Bohater wraca do swojego świata, zyskując splendor. Na tym etapie historia kończy się puentą lub przesłaniem.

Rozbudowana wersja 12 etapów Podróży Bohatera to podstawowy i najbardziej znany model tworzenia opowieści storytellingowych. Stanowi fundament dla kampanii reklamowych, scenariuszy filmowych i teatralnych. Śledząc losy bohaterów takich jak Neo z „Matrixa” czy Luke Skywalker z „Gwiezdnych Wojen”, łatwo dostrzec schemat Podróży Bohatera w ich historiach.

Istnieją także prostsze i mniej rozbudowane wersje monomitu Campbella. Są one szczególnie przydatne w tworzeniu codziennych, osobistych opowieści, ponieważ ich uproszczona struktura jest łatwiejsza do zastosowania, a jednocześnie zachowuje kluczowe elementy 12-etapowej Podróży Bohatera.

Jednym z takich modeli jest proponowana przez nas metoda 8 kroków bohatera, który przedstawia się następująco:

8 kroków bohatera

  • Przedstawienie bohatera, jego emocji, codziennego życia i świata, w którym funkcjonuje.

  • Bohater otrzymuje zaproszenie lub wyzwanie, które burzy jego dotychczasowy porządek.

  • Wewnętrzny opór bohatera przed zmianą, wątpliwości oraz wewnętrzny lub zewnętrzny antagonista.

  • Rozmowy, nauka i motywacja ze strony mistrza lub przewodnika.

  • Moment przełomowy, w którym bohater podejmuje wyzwanie i decyduje się wkroczyć w nowy świat.

  • Bohater staje przed trudnościami, które testują jego siłę i determinację; pojawia się zwątpienie ale i wewnętrzna siła do dalszej drogi.

  • Kulminacyjna konfrontacja, prowadząca do wewnętrznej przemiany.

  • Bohater wraca odmieniony, niosąc ze sobą zdobyte doświadczenie i przesłanie.

Przeczytaj przykład Podróży Bohatera przygotowany przez uczestników naszych warsztatów – Opowieść o Michale i Opowieść Krystyny.