(Nie)dopasowanie
Refleksja nad doświadczeniem „niedopasowania” poprzez metaforyczne karty, które pozwalają w bezpieczny sposób wyrazić emocje związane z naszymi doświadczeniami.
Czas trwania: 80 minut—wprowadzenie: 20 minut, refleksja: 15 minut, dyskusja: 3 minuty na osobę, podsumowanie: 15 minut.
Poziom trudności: 4/5
Przygotowanie
karty metaforyczne, zdjęcia, obrazki wycięte z gazety
Wprowadzenie
Porozmawiajcie przez chwilę o tym, czym jest „niedopasowanie” i kiedy mówimy o „wykluczeniu”. Jakie rodzaje wykluczenia znacie? Nie muszą one dotyczyć bezpośrednio uczestników. Ta ogólna rozmowa posłuży jako wstęp do głównego ćwiczenia.
Zaproś uczestników, aby usiedli w kręgu. Wyjaśnij, że za chwilę będą mieli okazję wybrać jedną kartę z rozłożonych obrazków, która w metaforyczny sposób pomoże im przedstawić swoje doświadczenie z poczuciem „niedopasowania” społecznego.
Podkreśl, że po wybraniu karty, na forum podzielą się swoim wyborem. Każdy może pozostać przy metaforze, ale jeśli poczuje taką potrzebę, może mówić wprost.
Pzypomnij uczestnikom, że wszystkie opowieści są dobrowolne, a każdy ma prawo do odmowy podzielenia się swoją historią. Podkreśl, że wszyscy mają prawo do komfortu i granic, nawiąż do zasad tworzenia bezpiecznej przestrzeni.
Przypomnij, by słuchać z uwagą, nie zadawać pytań, nie przerywać opowieści ani nie komentować. Daj przestrzeń na to, by każdy miał szansę opowiedzieć swoją historię.
Zachęć grupę do słuchania z szacunkiem, unikania oceniania i wszelkich nieautoryzowanych reakcji, które mogą zaburzyć poczucie bezpieczeństwa uczestników. Przypomnij, że każdy ma prawo do dzielenia się na swój sposób.
Wyjaśnij, że ćwiczenie ma na celu jedynie poszukiwanie poczucia zrozumienia, a nie rozwiązywania problemów. Uczestnicy nie są zobowiązani do szukania rozwiązań ani do dzielenia się szczegółami, które mogą być dla nich zbyt trudne.
Przebieg ćwiczenia
Każdy uczestnik wybiera zdjęcie lub obraz, z którym się identyfikuje i które wizualizuje jego doświadczenia.
Możesz skorzystać z pytań naprowadzających:
Kiedy czułeś, że nie pasujesz do grupy lub sytuacji?
Kiedy poczułeś się niewidoczny lub nieakceptowany?
Czy zdarzyło Ci się poczuć pominiętym w jakiejś sytuacji?
Czego potrzebujesz w takiej sytuacji i co mogłoby Cię wesprzeć?
Zachęć do refleksji nad opowieściami, ale unikaj nacisku na wchodzenie w szczegóły, które mogą być zbyt bolesne. Skoncentruj się na odczuciach i metaforach, a nie na dokładnym opisie doświadczeń.
Opowieść uczestnika (3 minuty): Uczestnicy dzielą się kolejno swoimi przemyśleniami na temat tego, co ta karta dla nich symbolizuje.
Po każdej opowieści daj uczestnikom czas na ciszę i przemyślenia. To pozwoli na przetrawienie doświadczeń przed przejściem do kolejnej osoby.
Dodatkowe informacje
Przebieg ćwiczenia zależy od poziomu zaufania w grupie oraz atmosfery, w której uczestnicy czują się komfortowo i wolni od ocen.
Jako prowadzący zadaj jedno pytanie wprowadzające:
Dlaczego wybrałeś/aś tą kartę?
Co ta karta dla Ciebie symbolizuje?
Nie dopytuj, nie parafrazuj ani nie komentuj.
Bądź świadomy atmosfery grupy. Bądź gotów, aby zrobić przerwę lub przerwać ćwiczenie w przypadku, gdy sytuacja staje się zbyt intensywna.
Podsumowanie
Wyjaśnij, że celem ćwiczenia było spojrzenie na temat „niedopasowania” i uwolnienie się od przyklejonych etykiet.
Zapytaj uczestników jak postrzegają siebie i innych po wykonaniu ćwiczenia. Jak się czują? Czego teraz potrzebują?
Jeśli po ćwiczeniu pojawią się silne emocje, zadbaj o zakończenie sesji w sposób kojący, np. poprzez ćwiczenie oddechowe, medytację lub chwilę ciszy.